Bevestiging & vertrouwen

Het begin

Als we geboren worden zijn we uitgerust met een diepgewortelde overlevingsdrang. We doen er alles aan om in leven te blijven en dat het liefst zo aangenaam mogelijk. Zolang we afhankelijk zijn kunnen we vragen/huilen/schreeuwen om eten, verschoning, warmte, aandacht enz. Zónder voldoende koestering echter verdwijnt de overlevingsdrang, dan houden we op met groeien, ook met voldoende eten, en kunnen we zelfs dood gaan.
Een deel van de behoeften wordt in de traditionele opvoeding al snel niet onmiddellijk meer gehonoreerd - laat maar even wachten, pas nog eten gehad, anders worden ze maar verwend, “je leert ze anders om overal om te janken”.

Gelukkig komt er verandering in dat soort denken.
Verwennen blijkt onzin te zijn, de behoeften nemen niet toe door ze te vervullen, laten huilen levert geen evenwichtige kinderen op. Te vroeg geboren baby’s groeien bijna anderhalf keer sneller als zij drie keer per dag gemasseerd of geknuffeld worden!
Door kinderen met liefde te omringen, hun behoeften te vervullen, schep je vertrouwen. Je krijgt dan kinderen die stevig in de wereld staan, die weten dat ze gewild en gezien zijn. Die niet zo snel uit balans raken als iets niet meteen lukt. Die leven vanuit vertrouwen.

Als er echter onvoldoende vertrouwen is ingebouwd, kan het zoeken naar veiligheid rigide vormen aannemen, doen we gemakkelijk het recht geweld aan. We willen immers overleven en daarbij is bijna alles geoorloofd.
Leven vanuit angst levert dan ook niet zelden een houding van egocentrisme op - ik ben bang te kort te komen, dus zal ik er alles aan doen om mijn tekort te vervullen, wat ik heb te beschermen, desnoods ten koste van anderen.

Mijn generatie

Ik heb m’n vertrouwen zelf moeten hervinden. Ik heb me nooit echt welkom gevoeld, ik miste warmte, ik kreeg niet alles wat ik nodig had. Wel m’n natje en m’n droogje, maar niet de gewenste ondersteuning in mijn zoektocht naar mijn waarheid. Ik voelde me alleen.
Ik ben op een overdreven manier bevestiging gaan zoeken. En dat zoeken werd pas minder toen ik het gevoel kreeg, bevestigd kreeg, dat ik wél de moeite waard ben. Dat mijn ervaringen en opvattingen door veel meer mensen gedeeld worden dan dat ik toen zag.
Later weer leerde ik alle beschadigingen van de verschillende mensen om mij heen zien. Er blijken veel slachtoffers te zijn van “niet herkend, erkend, gekoesterd worden”.

Vertrouwen versus veronderstellen, invullen

Veiligheid is een basisbehoefte.
Het is wellicht zo dat opgroeien met een gebrek aan basisvertrouwen er later toe leidt dat het moeilijk is om naar andere mensen toe vertrouwen te voelen. Gebrek aan veiligheid vergroot immers wantrouwen.
Het kan er toe leiden dat je, om je beeld te bevestigen, een ander puur gebaseerd op vooronderstellingen allerlei eigenschappen toedicht. Het beeld van iemand is al af voordat je toegekomen bent aan echt leren kennen...
Als je veel vertrouwen hebt, ga je er gemakkelijk vanuit dat “het wel goed zit”. Dan hoef je niet van alles te veronderstellen of in te vullen als er dingen gebeuren waarover je geen controle hebt - alles mag er gewoon zijn.
Als je je helemaal veilig voelt kun je zelfs onheus benaderd worden zonder dat het je echt raakt. Je kent immers je eigen waarde en waarheid, weet wie je bent en als het niet klopt wat een ander over je zegt laat je het simpelweg afglijden.
Pas op het moment dat je veiligheid of speelruimte in het geding komt ga je verklaringen bedenken. Als het niet goed gaat zoek je het misschien eerst bij jezelf (zou de ander dan toch gelijk hebben) of je legt het bij de ander (hij kijkt niet goed, weet niet waar hij het over heeft). Dan begint al gemakkelijk het oordelen en veroordelen. Of nog sterker: het beschuldigen.
Dat is jammer. Want beschuldigen levert geen openheid en gaat voorbij aan de mogelijke oorzaken.

Herstel

Vertrouwen moet dus van twee kanten komen. Vertrouwen geven en vertrouwen waard zijn.
De effectieve manier om vertrouwen op te bouwen is volgens mij: alleen maar geven. Er helemaal zijn. Absoluut eerlijk, open en betrouwbaar. Niet oordelen. Luisteren. Vragen stellen alleen ter verduidelijking, om je begrip te kunnen vergroten. Kortom: empathie tonen.
En dat steeds weer opnieuw...

Samenwerken (2)

Op het gevaar af dat ik ga drammen, hierbij een tweede stukje over samenwerken (de eerste is geplaatst op 17 mei). Ik loop er al weer even mee rond en omdat ik net deze pagina: schaalvansamenwerking.nl/schaal-van-samenwerking tegenkom, weet ik zeker dat het de bedoeling is. Want toeval bestaat niet.
Van die pagina: “Mensen, groepen, teams kunnen samenwerkend zijn, maar ook het compleet tegenovergestelde. Door druk uit te oefenen op elkaar, door roddel, door kritiek en door (soms fysieke) gevechten vindt er destructie plaats van de samenwerking in het team. Dit is eveneens weer te geven op een schaal, wij doen dat op de schaal van samenwerking.”

Op dit moment wordt ik me (opnieuw) bewust van het gegeven dat dingen in de wereld willen veranderen, mensen tot ander gedrag willen bewegen, een zinloze bezigheid is. Al ben ik er honderd keer van overtuigd dat ik het goed zie en dat het goed zou zijn als anderen dat ook zouden zien, ik blijf afhankelijk van de fase waarin de ander, de wereld om me heen, zich bevindt. De dingen gaan zoals ze gaan en daar zal ik het mee moeten doen.

Wat dan wel...

Het enige dat echt werkt is: voordoen & voorleven. Dat geldt in feite overal, in de opvoeding, het onderwijs, de politiek. Woorden overtuigen maar beperkt, beelden al iets meer, maar gedrag, houding, dat doet er echt toe. En dat kan je ook in je eentje doen.
Waarom dan samenwerken?
Omdat het versterkt. Met z’n tweeën verzet je gemakkelijk werk voor drie, en het is ook nog eens gezelliger. Dan moet je dat wel kunnen, samenwerken...
En het gaat nogal eens niet zo gemakkelijk. Er zijn zomaar onduidelijkheden, misverstanden, verschil in inzicht, verschil in vaardigheid. Hoe ga je daarmee om?

Empathie

Voor mij is het duidelijk. Als ik de ander begrijp, me in de ander kan verplaatsen, snap ik ook waarom de ander doet zoals die doet. Kan ik er begrip voor opbrengen. Is het gemakkelijker om te overleggen. En dat punt is alleen te bereiken door luisteren, goed luisteren.
Want vertellen geeft de kans motieven te heroverwegen, te formuleren op een manier die de ander kan begrijpen en dat werkt ook voor jezelf weer verhelderend.
En het leuke is, het versterkt ook nog eens het vertrouwen in elkaar!
Naar de site: klik op het plaatje.

Wat is waar

Niets is zoals het lijkt. Ieder maakt z'n eigen beeld van de werkelijkheid, ieder leeft in z'n eigen illusie. En ook: we zijn we allemaal verbonden, nemen elkaars energie waar, beïnvloeden elkaar.

Denken en ook waarheid zoeken is een interpretatie van wat je waarneemt, en wordt beïnvloed door je stoffelijke gesteldheid, je gezondheid, wat je eet, je hormoonspiegels. Inmiddels is meetbaar en bewijsbaar dat de plek van de aarde in het heelal ook nog eens invloed heeft (waarbij met name de invloed van de maan vaak is onderschat).
Daarnaast draagt ieder in zich geschiedenis mee, zowel in de genen als vanuit opgroeien en opvoeding, onderwijs en media. Kortom, een heel complex van geziene en ook vaak niet geziene en soms lastig herinnerbare invloeden en factoren.
Die tezamen de grondslag vormen voor je denken en dus voor je waarheid...

Houvast

Het is dan ook logisch dat we houvast zoeken. De een bedenkt een God die alles regelt, de ander zoekt het in materieel welzijn, de volgende verzint hypotheses en stelt theorieën op, en er zijn mensen die een hele lifestyle ontwikkelen waarbinnen het huis, kleding, voeding en vrije tijd een samengestelde structuur krijgen, alles om maar enig grip op de werkelijkheid te krijgen.

De verschillen tussen mensen wijzigen, o.a. door het vermogen jezelf los te maken van die eigen en voorgeleefde werkelijkheid, met ieders unieke weg vinden in de enorme brei aan gegevens en mogelijkheden en herinneringen.

Groei

De werkelijkheid die ik waarneem is er een van groei. Zolang wij mensen de natuur z'n gang laten gaan zie je daarbinnen een enorme potentie tot het ontwikkelen van de meest complexe levensvormen, die hun eigen omgeving stabiliseren en in staat zijn allerlei externe factoren te beheersen door een enorm bufferend vermogen. Zorgvuldige waarneming leert ook dat alle levensvormen met elkaar verbonden zijn, een functie hebben in het geheel.
Zo is bijvoorbeeld ontdekt dat elke aanval op een plant hem aanzet tot unieke signalen waarmee hulp van buitenaf wordt gegenereerd. En zo blijkt ook dat internet al héél lang bestaat: tussen planten, verzorgd door het mycelium van zwammen...
Een kleine groep wolven kan een heel ecologisch systeem omgooien.

Relatief

Hoe meer onderzoek er wordt gedaan, hoe meer theoriën onderuit gehaald worden en vervangen door nieuwe. Zo was er het beeld van Darwin met een veel aangehangen (eenzijdige) interpretatie van het zogenaamde "survival of the fittest", nu blijkt dat juist verschillen tussen individuen van een soort heel erg nodig zijn om het voortbestaan te garanderen.
Op dezelfde manier zijn verschillen tussen mensen essentieel voor leven, groei en voortbestaan van de mensheid.

Verschillen bestrijden?

Ik ben zelf langzaamaan steeds meer tot het besef gekomen dat uniformering door/binnen het onderwijs, een bijzonder slechte ontwikkeling is. Juist de verschillen moeten worden gekoesterd.
Het analyseren tot het meest eenvoudige niveau met uitschakeling van alle factoren die "storend" kunnen werken, indelen in hokjes heeft binnen de Westerse denkwijze dan een hoge vlucht genomen, we moeten naar mijn idee terug naar juist het koesteren van verschillen en het waarnemen van het totaal.
En we zouden zeker geen pogingen moeten doen om bijzonderheden zoals samengevat onder de noemer "ADHD" te onderdrukken met medicijnen zoals nu op veel te grote schaal gebeurt.

Echte waarheid

Ook al probeer ik me nog zo onafhankelijk als mogelijk te bewegen, ook ik heb houvast nodig.
Voor mij is het enige werkelijk ware houvast, dat alles energie is en dat liefde daarin de bindende en ook sturende factor is. Liefde is de potentie tot verbinding, tot groei.
Elke andere overtuiging is in mijn opinie relatief, een persoonlijke waarheid, beïnvloedbaar, veranderbaar en waarschijnlijk een illusie.

Bovenstaande tekst heb ik in oktober 2014 geschreven naar aanleiding van concrete gebeurtenissen in een groep op Facebook