Bevestiging & vertrouwen

Het begin

Als we geboren worden zijn we uitgerust met een diepgewortelde overlevingsdrang. We doen er alles aan om in leven te blijven en dat het liefst zo aangenaam mogelijk. Zolang we afhankelijk zijn kunnen we vragen/huilen/schreeuwen om eten, verschoning, warmte, aandacht enz. Zónder voldoende koestering echter verdwijnt de overlevingsdrang, dan houden we op met groeien, ook met voldoende eten, en kunnen we zelfs dood gaan.
Een deel van de behoeften wordt in de traditionele opvoeding al snel niet onmiddellijk meer gehonoreerd - laat maar even wachten, pas nog eten gehad, anders worden ze maar verwend, “je leert ze anders om overal om te janken”.

Gelukkig komt er verandering in dat soort denken.
Verwennen blijkt onzin te zijn, de behoeften nemen niet toe door ze te vervullen, laten huilen levert geen evenwichtige kinderen op. Te vroeg geboren baby’s groeien bijna anderhalf keer sneller als zij drie keer per dag gemasseerd of geknuffeld worden!
Door kinderen met liefde te omringen, hun behoeften te vervullen, schep je vertrouwen. Je krijgt dan kinderen die stevig in de wereld staan, die weten dat ze gewild en gezien zijn. Die niet zo snel uit balans raken als iets niet meteen lukt. Die leven vanuit vertrouwen.

Als er echter onvoldoende vertrouwen is ingebouwd, kan het zoeken naar veiligheid rigide vormen aannemen, doen we gemakkelijk het recht geweld aan. We willen immers overleven en daarbij is bijna alles geoorloofd.
Leven vanuit angst levert dan ook niet zelden een houding van egocentrisme op - ik ben bang te kort te komen, dus zal ik er alles aan doen om mijn tekort te vervullen, wat ik heb te beschermen, desnoods ten koste van anderen.

Mijn generatie

Ik heb m’n vertrouwen zelf moeten hervinden. Ik heb me nooit echt welkom gevoeld, ik miste warmte, ik kreeg niet alles wat ik nodig had. Wel m’n natje en m’n droogje, maar niet de gewenste ondersteuning in mijn zoektocht naar mijn waarheid. Ik voelde me alleen.
Ik ben op een overdreven manier bevestiging gaan zoeken. En dat zoeken werd pas minder toen ik het gevoel kreeg, bevestigd kreeg, dat ik wél de moeite waard ben. Dat mijn ervaringen en opvattingen door veel meer mensen gedeeld worden dan dat ik toen zag.
Later weer leerde ik alle beschadigingen van de verschillende mensen om mij heen zien. Er blijken veel slachtoffers te zijn van “niet herkend, erkend, gekoesterd worden”.

Vertrouwen versus veronderstellen, invullen

Veiligheid is een basisbehoefte.
Het is wellicht zo dat opgroeien met een gebrek aan basisvertrouwen er later toe leidt dat het moeilijk is om naar andere mensen toe vertrouwen te voelen. Gebrek aan veiligheid vergroot immers wantrouwen.
Het kan er toe leiden dat je, om je beeld te bevestigen, een ander puur gebaseerd op vooronderstellingen allerlei eigenschappen toedicht. Het beeld van iemand is al af voordat je toegekomen bent aan echt leren kennen...
Als je veel vertrouwen hebt, ga je er gemakkelijk vanuit dat “het wel goed zit”. Dan hoef je niet van alles te veronderstellen of in te vullen als er dingen gebeuren waarover je geen controle hebt - alles mag er gewoon zijn.
Als je je helemaal veilig voelt kun je zelfs onheus benaderd worden zonder dat het je echt raakt. Je kent immers je eigen waarde en waarheid, weet wie je bent en als het niet klopt wat een ander over je zegt laat je het simpelweg afglijden.
Pas op het moment dat je veiligheid of speelruimte in het geding komt ga je verklaringen bedenken. Als het niet goed gaat zoek je het misschien eerst bij jezelf (zou de ander dan toch gelijk hebben) of je legt het bij de ander (hij kijkt niet goed, weet niet waar hij het over heeft). Dan begint al gemakkelijk het oordelen en veroordelen. Of nog sterker: het beschuldigen.
Dat is jammer. Want beschuldigen levert geen openheid en gaat voorbij aan de mogelijke oorzaken.

Herstel

Vertrouwen moet dus van twee kanten komen. Vertrouwen geven en vertrouwen waard zijn.
De effectieve manier om vertrouwen op te bouwen is volgens mij: alleen maar geven. Er helemaal zijn. Absoluut eerlijk, open en betrouwbaar. Niet oordelen. Luisteren. Vragen stellen alleen ter verduidelijking, om je begrip te kunnen vergroten. Kortom: empathie tonen.
En dat steeds weer opnieuw...